اهمیت تعویض سیلیس فیلتر شنی
تعویض سیلیس فیلتر شنی یکی از مهمترین اقداماتی است که برای حفظ کیفیت آب و عملکرد صحیح سیستم تصفیه استخر باید بهصورت دورهای انجام شود. اگرچه این کار دشوار به نظر میرسد، اما با رعایت چند مرحله ساده میتوان آن را بدون مشکل انجام داد و از بازده مناسب فیلتر در طول فصلای که مورد استفاده قرار گرفته مطمئن شد.
فیلتر شنی چیست و چرا از سیلیس استفاده میشود؟

فیلتر شنی یکی از رایجترین تجهیزات در سیستم تصفیه آب استخر است و عملکرد آن بر اساس عبور آب از بستری متشکل از دانههای سیلیس انجام میشود. این بستر شنی وظیفه دارد ذرات معلق، آلودگیهای شناور و ناخالصیهای ریز را از آب جدا کند تا جریان خروجی شفاف و قابل استفاده باشد. دلیل استفاده از سیلیس در فیلتر شنی، سختی مناسب، شکل یکنواخت، زاویه شکست مناسب و توانایی بسیار خوب آن در جداسازی ذرات است. این ماده در برابر فشار و جریان مداوم آب مقاومت بالایی دارد و به همین دلیل طول عمر بالایی از خود نشان میدهد، اما پس از مدتی کارایی آن کاهش پیدا میکند و نیاز به تعویض خواهد داشت.
دلایل تعویض سیلیس فیلتر استخر
سیلیس فیلتر شنی تحت تأثیر عبور پیوسته آب، شوکهای ناشی از بکواش، تجمع چربیها و ذرات آلی بهتدریج کیفیت خود را از دست میدهد. دانهها خرد میشوند، شکل یکنواخت اولیه خود را از دست میدهند و تبدیل به ذرات ریزتر یا خمیری شکل میشوند که دیگر توانایی فیلتر کردن آب را ندارند. معمولاً کاهش فشار ورودی و خروجی، افت شفافیت آب استخر، نیاز مکرر به بکواش و کاهش سرعت گردش آب، نشانههایی هستند که زمان تعویض سیلیس را گوشزد میکنند. سیلیس معمولاً بین سه تا پنج سال عمر مفید دارد و اگر استخر پرمصرف باشد یا کیفیت آب ورودی مناسب نباشد، این زمان کوتاهتر خواهد شد.
ابزار و تجهیزات مورد نیاز برای تعویض سیلیس
پمپ و سیستم فیلتراسیون
پیش از شروع کار لازم است مطمئن شوید که پمپ تصفیه و تمام اجزای مرتبط با فیلتر در وضعیت خاموش و ایمن قرار دارند. سیستم فیلتراسیون نقش اساسی در روند تعویض سیلیس دارد، زیرا در نهایت پس از ریختن سیلیس جدید باید عملکرد آن بررسی شود تا از سلامت فرآیند اطمینان حاصل گردد.
تجهیزات ایمنی و ابزار باز کردن فیلتر
برای باز کردن قسمت بالایی فیلتر شنی، معمولاً به ابزارهایی مانند آچارهای مخصوص، دستکش مقاوم، ماسک و عینک نیاز است. گردوغبار سیلیس قدیمی میتواند برای سیستم تنفسی مضر باشد، بنابراین استفاده از تجهیزات ایمنی بسیار اهمیت دارد. باز کردن اتصالات نیز باید با دقت انجام شود تا آسیبی به بدنه یا قسمتهای حساس فیلتر وارد نشود.
سیلیس جدید و بستهبندی
سیلیس جدید باید دارای گرید مناسب فیلتر شنی استخر باشد. اندازه دانهها معمولاً از قبل توسط سازنده فیلتر مشخص میشود و بهتر است بهصورت دقیق مطابق با همان استاندارد تهیه شود. بستهبندی سیلیس را تا زمان استفاده باز نکنید تا رطوبت یا آلودگی وارد آن نشود.

مراحل گامبهگام تعویض سیلیس فیلتر شنی
آمادهسازی و ایمنی قبل از شروع
پیش از هر اقدامی باید محیط اطراف فیلتر کاملاً خشک، ایمن و خلوت باشد تا هنگام تخلیه یا انتقال سیلیس، مشکلی ایجاد نشود. برق پمپ باید قطع باشد و تمامی مسیرهای ورودی و خروجی آب بسته شوند تا در زمان کار هیچ جریان ناخواستهای وارد سیستم نشود. بهتر است فضای کار تهویه مناسبی داشته باشد.
خاموش کردن و ایزوله کردن سیستم
پمپ، هیتر، کلرزن و سایر اجزای سیستم فیلتراسیون باید بهطور کامل خاموش و ایزوله شوند. اگر فیلتر در مسیر گردش آب استخر قرار دارد، شیرهای ورودی و خروجی باید بسته شوند تا آب در داخل مخزن باقی نماند. این مرحله از بروز آسیبهایی مانند ورود آب ناگهانی یا فشار اضافی جلوگیری میکند.
تخلیه آب از مخزن فیلتر
برای خارج کردن سیلیس باید ابتدا آب داخل مخزن فیلتر تخلیه شود. این کار یا از طریق شیر تخلیه پایین مخزن انجام میشود یا با باز کردن درپوش بالایی، آب باقیمانده بهتدریج خارج خواهد شد. زمانی که مخزن خشک شد، دسترسی به سیلیس بسیار آسانتر میشود.
باز کردن درپوش/مالتیپورت
در این مرحله قسمت بالایی فیلتر که معمولاً شامل شیر چندراهه یا درپوش اصلی است باز میشود. این فرآیند باید با دقت بالا انجام شود زیرا اتصالات پلاستیکی ممکن است بر اثر فشار یا ضربه دچار شکستگی شوند. پس از جدا شدن مالتیپورت، مسیر دسترسی به لوله مرکزی و بسترساز فیلتر فراهم خواهد شد
محافظت از لوله مرکزی و نازلها
لوله مرکزی که آب تصفیهشده از طریق آن وارد سیستم میشود، یکی از حساسترین قسمتهای فیلتر است و باید در طول کار محافظت شود. معمولاً یک درپوش موقت یا پلاستیک تمیز روی آن قرار میگیرد تا هنگام خارج کردن سیلیس قدیمی، ذرات وارد لوله نشوند. نازلها نیز باید سالم باشند زیرا خرابی آنها باعث برگشت سیلیس به آب استخر میشود.
خارج کردن سیلیس قدیمی و بازبینی فنی
سیلیس قدیمی معمولاً حالت فشرده و سنگینی دارد و باید با استفاده از دست یا بیلچه کوچک از مخزن خارج شود. در این مرحله ممکن است بوی نامطبوع یا گردوغبار زیادی ایجاد شود که طبیعی است. پس از تخلیه کامل، باید نازلها، کف فیلتر و لوله مرکزی از نظر شکستگی، گرفتگی یا فرسودگی مورد بررسی قرار گیرند. اگر در این قسمتها مشاهده شود که امکان بازگشت ذرات به داخل استخر وجود دارد، بهتر است پیش از قرار دادن سیلیس جدید این قطعات تعویض شوند.
آمادهسازی و ریختن سیلیس جدید
ورود سیلیس جدید باید با دقت و مطابق با ظرفیت مخزن انجام شود. در ابتدا معمولاً یک لایه سیلیس دانهدرشت در کف قرار میگیرد تا نازلها محافظت شوند و سپس لایههای دانهریز اضافه میشوند تا بستر یکنواخت شکل گیرد. ریختن سیلیس باید آرام انجام شود تا لوله مرکزی تکان نخورد. پر شدن بیش از حد فیلتر نیز مناسب نیست و باید میزان مشخصشده توسط تولیدکننده رعایت شود.
بستن درپوش، آببندی و راهاندازی
پس از اطمینان از اینکه سطح سیلیس کاملاً صاف و یکنواخت است، درپوش یا مالتیپورت در جای خود نصب میشود. تمامی بستها و اورینگها باید بررسی شوند تا نشتی ایجاد نشود. سپس شیرهای ورودی و خروجی باز میشوند و پمپ در حالت خاموش همچنان باید پر از آب شود تا هوا از سیستم خارج گردد. پس از این مرحله سیستم آماده راهاندازی خواهد بود.
بکواش و تست فشار نهایی
در اولین راهاندازی پس از تعویض سیلیس، انجام یک بکواش کامل ضروری است. این فرآیند باعث میشود گردوغبار و ذرات الیافی که ممکن است هنگام ریختن سیلیس وارد مخزن شده باشند، خارج شوند. پس از بکواش، سیستم در حالت شستوشوی نهایی قرار میگیرد و سپس وارد حالت فیلتر میشود. بهتر است فشارسنج چند دقیقه کنترل شود تا از عملکرد صحیح بستر جدید اطمینان حاصل گردد.

عیبیابی سریع بعد از تعویض سیلیس
اگر پس از تعویض سیلیس مشاهده شود که آب استخر کدر شده، فشار فیلتر غیرعادی است، یا سیلیس وارد استخر میشود، احتمالاً مشکلی در بخش نازلها، آببندی یا مقدار سیلیس وجود دارد. کدری آب معمولاً پس از چند ساعت فیلتر شدن برطرف میشود، اما ورود ذرات سیلیس به آب نشاندهنده شکستگی نازلها یا تکان خوردن لوله مرکزی در هنگام ریختن سیلیس است. فشار بسیار پایین یا بسیار بالا نیز معمولاً مربوط به هواگرفتگی یا نشتی در اتصالات است که باید فوراً بررسی شود.
نتیجهگیری: تأثیر تعویض سیلیس بر کیفیت آب و کارایی فیلتر
تعویض صحیح و بهموقع سیلیس فیلتر شنی یکی از مؤثرترین راهها برای افزایش کیفیت آب و تضمین عملکرد مداوم سیستم تصفیه استخر به شمار میرود. با انجام این فرایند طبق اصول فنی، مصرف انرژی کاهش مییابد، تعداد دفعات بکواش کمتر میشود و شفافیت آب بهطور قابل توجهی بهبود پیدا میکند. رعایت نکات ایمنی و توجه به جزئیات هنگام تعویض سیلیس، طول عمر فیلتر و سلامت سیستم گردش آب را تضمین خواهد کرد.